Αναρχική Βιβλιοθήκη
Εκδόσεις «Επί τα Πρόσω»
Έκδοσις πρώτη
Εκδότης Γιάγκος Μαγκανάρας
1898
Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια μετάφραση κειμένου του Γάλλου αναρχικού και φίλου και συναγωνιστή του Πέτρου Κροπότκιν, Ζαν Γκραβ (ο οποίος αναφέρεται ως Ιούλιος Γκραβ), το οποίο μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην Πάτρα το 1898 από την τότε αναρχική ομάδα «Επί τα Πρόσω», με ευθύνη του συντρόφου Γιάννη (Γιάγκου) Μαγκανάρα, στη σειρά «Αναρχική Βιβλιοθήκη». Το φωτοτυπημένο αντίγραφο που έχω στα χέρια μου, που μου διατέθηκε πριν αρκετά χρόνια από το Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιστορίας του Άμστερνταμ, σταματάει, δυστυχώς, αναπάντεχα σε ένα σημείο. Πάντως, στην αντιγραφή αυτή - που αποτελεί και την πρώτη επανέκδοση του κειμένου αυτού μετά από 106 χρόνια - διατήρησα την καθαρεύουσα γλώσσα και την ορθογραφία, αλλά όχι το πολυτονικό σύστημα.
Μερικοί αναρχικοί παρασύρονται εις το να συγχέουν τους δύω αυτούς πολύ διαφορετικούς όρους: μισούντες την εξουσίαν αποκρούουν πάντα οργανισμόν, διότι οι οπαδοί της εξουσίας περιβάλλουν υπό το όνομα τούτο τα διάφορα κυβερνητικά των συστήματα – εν οι άλλοι, ίνα μη υποπέσουν εις το σφάλμα τούτο, καταλήγουν εις το να εκθειάζουν ολόκληρον κυβερνητικόν οργανισμόν χαρακτηρίζοντες αυτόν ως αναρχικόν.
Υφίσταται εν τούτοις σπουδαιοτάτη διαφορά. Ό,τι οι οπαδοί της εξουσίας εβάπτισαν με το όνομα οργανισμός, είναι απλούστατα πλήρης ιεραρχία, νομοποιούσα, λειτουργούσα αντί και επί πάντων ή κινούσα εις δράσιν την ομάδα εν ονόματι οιασδήποτε αντιπροσωπείας. Ό,τι εννοούμεν ημείς δια του οργανισμού, είναι η μεταξύ των υπέρ κοινού τινος έργου, ένεκα των ιδίων συμφερόντων, αποτελουμένη συμφωνία των ατόμων, είναι αι αμοιβαίαι σχέσεις αι πηγάζουσαι εκ των καθημερινών σχέσεων τας οποίας είναι ηναγκασμένα όλα τα μέλη μιας κοινωνίας να έχουν μεταξύ των.
Αλλ’ ο οργανισμός ούτος δεν έχει ούτε νόμους, ούτε θεσμούς, ούτε κανονισμούς εις τους οποίους έκαστον άτομον να βιάζηται να υποταχθή, επί ποινή οιασδήποτε τιμωρίας ο οργανισμός αυτός ουδέν έχει αντιπροσωπεύον αυτόν κομιτάτον. Τα άτομα ουδαμώς εις αυτών προσκολλώνται δια της βίας, μένουν ελεύθερα της αυτονομίας των και της εγκαταλείψεως του οργανισμού τούτου όταν θέλωσι να υποκατασταθώσιν εις την πρωτοβουλίαν των.
Μακράν ημών η αξίωσις του να χαράξωμεν ενταύθα την εικόνα της μελλούσης κοινωνίας, μακράν ημών η αυθάδεια του να θέλωμεν να δώσωμεν σχέδιον οργανισμού και να το θέσωμεν ως αρχήν. Θέλομεν απλούστατα να σκιαγραφήσωμεν δια μεγάλων χαρακτήρων τας γενικάς γραμμάς, αίτινες πρέπει να φωτίσουν την ημετέραν προσηλυτιστικήν εταιρείαν, ν’ απαντήσωμεν εις τας αντιρρήσεις τας οποίας ηθέλησαν να ν’ αντιτάξουν εις την αναρχικήν ιδέαν και ν’ αποδείξωμεν ότι μία κοινωνία δύναται πολύ καλώς να οργανωθή χωρίς αρχηγούς και επιτρόπους, εάν αληθώς στηρίζηται επί της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητος.
Ναι, φρονούμεν ότι τα άτομα πρέπει ν’ αφεθούν ελεύθερα ν’ αναζητηθώσι και να συναθροισθώσι κατά τας τάσεις και τας συμπαθείας των. Η ίδρυσις ενός μοναδικού οργανισμού, υπό τον οποίον όλοι θα ώφειλον να υποταχθώσι, και όστις θα επεβάλετο αμέσως μετά την Επανάστασιν, θα ήτον ουτοπία, δεδομένης ούσης της διαφοράς της ιδιοσυγκρασίας και των χαρακτήρων. Η χάραξις σχεδίου κατά το μάλλον ή το ήττον στενού, εν τω οποίω θα εκαλείτο η κοινωνία να κινηθή, θα ήτο έργον δογματιστών και συντηρητικών, επειδή ουδέν μας λέγει ότι τοιούτον ιδεώδες, το οποίον μας βαμβόνει σήμερον θ’ ανταποκριθή εις τας ανάγκας...
* Συγγραφέας μέλος της ομάδας αυτομόρφωσης "Αλληλεγγύης"-ΑΚΘ
Πρόκειται για ένα εκτεταμένο απόσπασμα της μιας από τις συνολικά τρεις εισηγήσεις που γίναν κατά την παρουσίαση της εκδήλωσης με θεματική την "Κομμούνα της Θεσσαλονίκης & το κίνημα των Ζηλωτών".
Αφ' ενός θέλω να σημειώσω απ΄την πλευρά μου ότι είναι η πρώτη παρουσίαση που επιχειρεί η νεόκοπη αυτή ομάδα συλλογικής αυτομόρφωσης, οπότε και θα ζητούσαμε η κριτική να είναι ελαστική, όπως θα είναι και οι τοποθετήσεις μας, δηλαδή σε ένα χαλαρό μοτίβο που θα επιχειρήσει να σκιαγραφήσει τη θεματική την οποία διαλέξαμε να παρουσιάσουμε σήμερα ώστε να πυροδοτήσουμε μια ανοιχτή κουβέντα γύρω από...
ΑΠ’ ΤΗ ΖΩΗ
ΣΚΙΤΣΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ
Η πάλη της ζωής
Τον συναντάτε παντού όπου υπάρχει συγκέντρωσις. Μορφή με γραμμές που αυλακώνουν το μελανοκίτρινο πρόσωπό του. Κάθε γραμμή και ένας παληός πόνος. Κάθε ρυτίδα και μια μεγάλη δυστυχία στη ζωή. Η εγκαρτέρησις και η θλίψις χαραγμένη με τη σμίλη της Δυστυχίας στο πρόσωπό του, ολοφάνερη. Στα μάτια, μάτια βαθουλά, καθρεπτίζεται κάποια αγανάκτησις και μια ανέκφραστη ειρωνεία και αηδία για τη ζωή. – Στο ντύσιμό του, διακρίνεται μια μάταιη προσπάθεια για να συγκρατή κάποια αξιοπρέπεια.
Όρθιος, αφού αποκαλυφθή – για να φανή ένα μέτωπο αυλακωμένο από μια βαθιά ρυτίδα στη μέση, τη ρυτίδα της φροντίδας...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018